Tuinkalender januari

Bekijk wat je allemaal in je tuin kunt doen in januari

Het begin van het jaar en natuurlijk hebben wij ook voor deze maand een aantal tips & tricks voor jou op een rijtje gezet. Wat kan je in januari allemaal met planten doen en hoe onderhoud je de planten deze maand? Je leest het allemaal in deze blog! Bovendien hebben we ook nog de tuin- en woonplant van de maand januari.

Het weer in januari

Januari, de tweede maand van de meteorologische winter, is gemiddeld gezien de koudste maand van het jaar. De maandgemiddelden van de maximumtemperatuur liggen, naargelang van de plaats, tussen 0 en 6°C en die van de minimumtemperatuur tussen –5 en 1°C. In Ukkel blijven de normale daggemiddelden van de temperatuur in de loop van de maand min of meer constant : ze schommelen tussen 2 en 3,5°C.

Sommige jaren echter kunnen deze daggemiddelden in Ukkel, tijdens bijzonder zachte dagen, waarden van meer dan 10°C bereiken : de recordwaarde bedraagt 12,1°C en werd bereikt op 1 januari 1921, 10 januari 1936 en 15 januari 1975. Deze daggemiddelden kunnen ook zeer laag zijn en waarden bereiken tot ver onder –10°C.

De maandgemiddelden van de neerslag variëren in ons land tussen 50 en 130 mm. Over het algemeen zijn de dagelijkse neerslaghoeveelheden niet erg hoog tijdens de maand januari. De eerst maand van het jaar is na februari wel de maand met de meeste sneeuw.

Klussen voor buiten en in de tuin

Door het aanhoudende zachte weer en de ongewone warme wintermaanden, is de natuur en beetje van slag. Bomen en planten staan al volop in knop en krokussen en andere bloembollen steken hun kopje al boven de grond uit.

Maar, de winter komt er nu wel degelijk aan en dan hebben uw planten extra bescherming nodig om de vrieskou te overleven.

Planten

Tot half januari kan je de druif snoeien op een vorstvrije dag en knip de zijtakken terug tot boven het derde oog.
Bescherm je buitenplanten met stro en een gaas. Controleer ook of eerder aangebrachte hoezen nog stevig zitten. Potten die blijven staan pak je in met bubbelplastic of dekens, vastgebonden met een stuk touw.
Geef je hortensia's een extra laagje turf en snoei bodembedekkers terug om ze compact te houden.
Begin met het beplanten van potten met voorjaarsbollen, zoals sneeuwklokjes, blauwe druif en narcissen om wat kleur in je tuin te brengen.
Verwijder bladeren rond vroegbloeiende planten en start met het stekken van geraniums door takjes van 5 cm in verse potgrond te planten.
Controleer overwinterende bollen en planten op ziekten en verwijder aangetaste delen.

Afgestorven takken boom snoeien | Branches mortes élagage des arbres

Bomen, heesters en hagen

Kap dood hout weg. Je kan de bomen al snoeien om ze lichter en 'properder' te maken maar dit is niet dringend. Het voordeel om het nu toch al te doen: je haalt er wat extra brandhout mee in huis.
Snoei esdoorn, berk, en notenboom door de kroon uit te dunnen. Zaag takken stapsgewijs af en behandel de wond met een wondafdekmiddel.
Blijf snoeien tijdens zonnige, vorstvrije dagen en verwijder dode of zieke takken van bomen en oude struiken.
Strooi kalk of gemalen eierschalen bij druiven- en fruitbomen zoals pruimen, kersen en perzikken. Kalk is nodig voor een goede ontwikkeling van de vruchten.
Snoei fruitbomen met pitvruchten, bessenstruiken, en knotwilgen.

Het gazon

Gebruik ijzersulfaat om je gazon te beschermen tegen mossen. Ook best wanneer het niet té koud is.
Eventuele (niet te zware) sneeuwval heeft op zich geen negatieve invloed op je gazon. Het zorgt voor een dunne beschermlaag voor je gazon met een gunstige aanvoer van stikstof.
Vermijd zo mogelijk het gazon te betreden bij vrieskou en sneeuw. Het is namelijk doordrenkt met water en veel kwetsbaarder.

De moestuin

Je kan nu look, sjalotten en uien planten.
Als de grond bewerkbaar is, begin dan met ploegen en voed de grond met compost. Zo bereid je de grond voor op het komende zaaiseizoen.
Raap ten slotte rotte vruchten op vanop de grond en hark dode bladeren bijeen. Deze kunnen namelijk schimmels en kleine dieren bevatten die niet goed zijn voor je tuin.

Wat was het ook al weer?

Bewaar altijd de plantenetiketten van gekochte planten. Plak ze bijvoorbeeld in een schrift samen met alle informatie die je in de loop van de tijd over de verzorging van al het groen in jouw tuin verzamelt.

Lentebloeiende bloembollen

Staat er reeds loof, of zelfs al bloemen, boven van de vroegste lentebloeiers zoals krokussen en narcissen, dan kan je die nog een beetje bescherming geven met een laag afgevallen bladeren, turf of lichte boomschorsschilfers.

Vaste planten

De meeste vaste planten trekken zich in het najaar al terug onder de grond en focussen in de winter op hun wortels. Om ze extra bescherming te geven kan je ze bedekken met een laag turf of afgevallen bladeren.

Er is spijtig genoeg weinig dat je kan doen voor bomen die al in de knop staan. Grote bomen en struiken kan je immers moeilijk inpakken, dus de knoppen zullen vermoedelijk verloren gaan als het extreem koud wordt. De natuur zal zich na de vorst terug herpakken en nieuwe knoppen aanmaken.

Klimplanten

Controleer voor de eerste aangekondigde sneeuwval of uw klimplanten nog stevig bevestigd zijn. Het extra gewicht van een dikke sneeuwlaag zou voor problemen kunnen zorgen.

Rozelaars

Voor struikrozen in de grond volstaat het om de voet van de plant te bedekken met een laag turf en/of boomschors.

Stamrozen zijn het gevoeligs daar waar de sierroos op de stam geoculeerd is (herkenbare verdikking op de stam, net onder de kruin). Deze oculatieplaats bescherm je best extra tegen vrieskou met speciale stambescherming. Een flinke lap jute rond de stam wikkelen werkt ook goed. Zorg er wel voor dat de jute droog blijft. De kruin van de rozelaar kan je inpakken met een vlieshoes. Verwijder voordien nog eventuele dode takken uit de kruin.

Kuipplanten

Kuipplanten zijn veel erger onderhevig aan de vrieskou. Oleander, fuchsia, laurier, bougainville, … verdragen geen vorst.

Hun overwinteringstemperatuur ligt tussen 5° en 10°C. Ideaal is het als u ze kan binnenbrengen in een goed verluchte en niet te donkere ruimte, maar indien dit niet mogelijk is zijn er toch een aantal dingen die u kan doen om ze meer kans te geven op overwinteren.

Kuipplanten zijn veel erger onderhevig aan de vrieskou. Oleander, fuchsia, laurier, bougainville, … verdragen geen vorst.

Probeer potplanten zoveel mogelijk bij elkaar te zetten op een plaats waar ze beschermd zijn tegen felle wind en zet de potten op steuntjes of potdragers. Zo is de bodem van de pot niet meer rechtstreeks in contact met de bevroren grond. Pak de potten goed in. Niet alle potten zijn vorstbestendig, ze kunnen daardoor kapotvriezen. Gebruik hiervoor noppenfolie of jute (laat bovenaan een opening voor de verluchting.
De planten zelf bedekt u het best met speciale vliesdoeken, of u zet er rietmatten omheen die u met behulp van wat touw op hun plaats houdt. Gebruik bij voorkeur geen plastic om de zelf planten in te pakken, want die laten geen condensatievocht door. Bovendien kan de temperatuur binnenin het plastic flink oplopen als er overdag zon op schijnt, waardoor er een soort broeikaseffect ontstaat.
Winterharde potplanten zoals buxus en coniferen zijn doorgaans winterhard. Hier volstaat het om de pot te beschermen.

Klussen in en rond het huis

Neem al je gereedschap eens onder de loep. Werkt alles nog naar behoren? Je kan in bepaalde Brico’s je (tuin)gereedschap laten repareren.
Voorzie vetbollen en zaadjes voor de vogels in je tuin die niet naar zuiden getrokken zijn.
Als je een tuinvijver hebt met vissen, breek je best af en toe het ijs om de vissen van zuurstof te voorzien.
Zet je planten binnen op goed verlichte plaatsen. Opgelet, in de volle zon komen ze ook niet tot hun recht want kwetsbare planten kunnen ‘verbranden’ door direct zonlicht.
Groene planten lassen ook een soort van winterstop in. Ze hebben dus minder water nodig dan gewoonlijk. Pas dus op dat je ze niet verzuipt door even veel water te blijven. U kunt zelfs een beetje anti-kalk product op basis van citroen toevoegen.
Silicagel, de kleine witte zakjes die je bijvoorbeeld vindt in dozen van gezelschapsspelletjes hebben een grote absorberende kracht. Omdat het zo goed vocht absorbeert heeft het verschillende onverwachte toepassingen. Je kan ze bijvoorbeeld op je dashboard van je wagen leggen om condens op de ruit of bevroren ruiten te verminderen of zelfs vermijden. Stop ze in je gereedschapskist of -tas om roest te voorkomen.

Sneeuwen

Tip 1

Als het plotseling toch zou beginnen te sneeuwen, maak dan je oprit bij voorkeur sneeuwvrij met een sneeuwschop in plaats van strooizout. Natuurlijk vergt dat laatste minder moeite maar het is schadelijker voor de natuur. Gebruik eventueel zand in de plaats om zeker niets te beschadigen.

Onderhoud het tuingereedschap

Tip 2

Slijp de messen van de grasmaaier, de heggenschaar, de snoeischaar et cetera, zodat er aan het begin van het tuinseizoen weer met scherp materiaal gewerkt kan worden.

Gladheid

Tip 3

Bestrooi bij gladheid tuinpaden met brekerzand in plaats van zout.

Grond verbeteren

Tip 4

Verbeter de grond wanneer de tuin, of delen daarvan, opnieuw worden aangeplant. Met compost wordt de structuur van de grond verbeterd. Met mest wordt de voedingswaarde van de grond op peil gehouden.

Bestrating

Tip 5

Check en repareer de bestrating (nu er nog geen overhangende planten zijn). Leg terrassen en paden aan mits het niet vriest.

Composthoop

Tip 6

Schep de composthoop een keer goed om; dit zorgt ervoor dat alles in het voorjaar goed verteerd zal zijn.

Volgende tip

De volgende vaste planten bloeien in de winterperiode

Zo geef je je tuin, ook op sombere dagen, een vrolijke aanblik.


Sneeuwbal (Viburnum bodnatense)
Toverhazelaar (Hamamelis)
Forsythia
Winterjasmijn (Jasminum nudi florum)
Kerstroos (Helleborus)
Schoenlappersplant (Bergenia)
Maagdenpalm (Vinca minor)
Wintercyclaam
Winterviool

Brico en BricoPlanit staan voor je klaar 

Ben je op zoek naar meer klusjes, advies of het juiste gereedschap om je tuin en terras zomerklaar te maken? Lees onze advies en inspiratie- artikelen of laat je bijstaan door een van onze experts in de Brico- of BricoPlanit-winkel bij jou in de buurt.