Het gazon gedurende de winter

Het gazon is dikwijls het belangrijkste deel van de tuin en verdient dan ook uw bijzondere zorg om de winter goed door te komen en de lente stralend te verwelkomen.

Wie een gazon wil aanleggen, kan tijdens de herfst best al het onkruid verwijderen en de grond voorbereiden.

Voor bestaande gazons is dit het geschikte seizoen om humus en organische meststoffen toe te voegen. Maar, het grasveld voorbereiden op de komende winter betekent ook zorgen voor een flinke opknapbeurt.

Hoe het gazon onderhouden ?

De bomen verliezen hun bladeren en deze blijven dikwijls liggen op het gazon en het onderhout. Als u een kleine tuin heeft kan een gazonbezem volstaan om alles op te ruimen. Beschikt u echter over een tuin die groter is dan 500 m², dan is de aanschaf van een bladzuiger/blazer niet overbodig. Oorspronkelijk was dit een, voor professionele doeleinden gebruikt, toestel met benzinemotor dat ingezet werd door de gemeentediensten. Maar de fabrikanten zijn erin geslaagd nieuwe, elektrische modellen te ontwikkelen die gelijkwaardige prestaties leveren, maar eerder bestemd zijn voor de amateur-tuinier.



Wat mag u van zo'n toestel verwachten ?

In de eerste plaats dat het zowel behoorlijk zuigt als blaast. Zorg voor een blaasfunctie van minimum 200 km/uur.

Met deze blaasfunctie kunnen alle bladeren op gemakkelijk één hoop worden geblazen.

In de tweede plaats moet hij handig zijn in gebruik : de amateur-modellen wegen doorgaans slechts 3 kg.

En last but not least, dat de machine veilig is. Zo is er een elektrische schakelaar voorzien die het onmogelijk maakt om de machine aan te zetten als de messen vrij staan.

Voordelen van een elektrische motor (1100 W volstaat ruimschoots) waarmee deze modellen uitgerust zijn, in vergelijking met de modellen met benzinemotor :

Er is geen, of toch een pak minder onderhoud nodig, ze moeten niet met brandstof aangevuld worden en ze starten altijd onmiddellijk. Er is ook geen vervuiling, geen gevaar voor brandwonden en tevens veel minder lawaai. Sommige modellen zijn uitgerust met een vermaler die het mogelijk maakt om het oorspronkelijke volume te reduceren (van 7 tot 10x kleiner al naar gelang het model).

Als u uw bladeren toch met een gazonbezem bij elkaar harkt, kies dan voor een model dat u goed ligt. Zorg ervoor dat de steel voldoende lang is zodat u bij het werken uw rug niet overbelast en kies voor een model met soepele tanden van PVC of aluminium.

Denk ook over de aanschaf van een goede kruiwagen na, want u zal de bladeren moeten vervoeren. Ook daar is het gebruikte materiaal van belang. Voor de kuip kiest u best voor epoxyhars of gegalvaniseerd staal. Beide materialen garanderen een uitstekende roestbestendigheid. Voor wat uw comfort betreft, kiest u best voor een model met luchtbanden. Die zullen de functie van schokdempers op zich nemen. Indien u grotere volumes moet vervoeren, kan u steeds gebruik maken van een opzetstuk, speciaal voor kruiwagens. Deze wordt op de bovenrand van de kuip geklikt en vergroot aanzienlijk het volume van uw kruiwagen.

En het gazon ?

Elk gazon begint na een tijd aan frisheid te verliezen: wortels verstikken onder een deken van gemaaid gras en mos, de zogenaamde viltlaag. Uw gazon verdunt en wordt geel. Nu is er maar één techniek om het gazon een tweede jeugd te geven : het verticuteren of verluchten, dat minstens twee maal per jaar moet gebeuren voor een echt goed resultaat (een keer in de lente en een keer in de herfst). Hierbij worden insnijdingen gemaakt in de bodem, ter hoogte van de wortels. Klaver, mos en onkruid worden losgetrokken en verwijderd, het gazon wordt ontdaan van de viltlaag en neemt water, lucht en voedende elementen optimaal op. Terwijl onze grootvaders dit klusje klaarden met een hark, hebben wij de beschikking over krachtige verticuteerders die ons in staat stellen sneller te werken, maar ook veel regelmatigere insnijdingen te maken. Kies voor een model met regelbare hoogte. In de hoogste stand doet de machine dienst als hark en in de lage stand als verluchter. Kies ook voor een behoorlijke werkbreedte, dit zal het werk zeker verlichten. Handvertikuteerders zijn geschikt voor gazons tot 500 m². Voor zwaarder gebruik neemt men beter een elektrisch model. Op het vlak van de veiligheid is er geen probleem. Dit apparaat is eigenlijk relatief ongevaarlijk, men moet het al omdraaien om zich eraan te verwonden. Dankzij het verticuteren kunt u uw gazon nieuw leven inblazen voor de winterkoude, het verfrissen na een lange droge periode en verdelgt u het mos dat in de vochtige periodes van het jaar snel de overhand kan nemen. Op die manier verhoogt u de weerstand van uw gazon tegen kou en ziektes. Strooi na de verticuteerbeurt een speciale, organische meststof voor herfstgazons over het gras.

Kappen van hout en bijsnoeien

De herfst is ook de aangewezen periode om bomen te snoeien en in vorm te knippen. Profiteer van de natuurlijke rustperiode van alle vegetatie om het nodige snoeiwerk uit te voeren. Dit brengt de structuur van uw planten weer in evenwicht en verbetert de sapstroom. Lange uitlopers en de uiteinden van de takken zijn de best gevoede delen van een boom. Het snoeien zorgt voor een bijsturing van onevenwichten en doet de minder sterke delen aan hun trekken komen. Sommige raden aan het snoeiwerk uit te voeren als de sappen nog actief zijn, omdat de wonden dan sneller genezen. Een andere belangrijke ingreep is het kappen om de boom gezond te houden door hem te bevrijden van alle dood hout.

Snoeimateriaal

Voor dunne en gemakkelijk bereikbare takken gebruikt men een snoeimes (of oculeermes). Dat mes, met een krom lemmet, is overigens ook geschikt om de zaagwonde van een zwaardere tak keuriger af te werken.

Het verdient aanbeveling dikke, liefst lederen handschoenen te dragen als u met een snoeimes aan de slag gaat. Het is beter te voorkomen dan te genezen!

Plaats het lemmet aan de basis van de tak en snijdt met een fikse, draaiende beweging.

Voor dikkere takken gebruikt u een snoeischaar met lange handvatten. Als de handvatten langer zijn dan 70 cm spreken we van een takkenschaar. Deze wordt met beide handen bediend en haalt z'n enorme knipkracht uit het hefboomeffect.

Er bestaan twee snijsystemen : Bij het systeem met ooievaarsbek krijgt u een zuivere, gladde snede omdat het scherpe lemmet langs een niet snijdend tegenlemmet glijdt. Deze schaar is aangewezen bij het snoeien van groene "levende" planten.

- Bij het systeem met aambeeld perst het lemmet zich een weg door het hout dat tegen het aambeeld wordt geklemd. Deze schaarsoort is veel krachtiger maar enkel geschikt voor dood hout, omdat de snede veel minder glad en precies is.

Voor moeilijk bereikbare plaatsen bestaan er modellen met uitschuifbare stelen.

Snoeizagen en boomzagen komen van pas om de hoofdtakken te lijf te gaan of als er een echt grondige snoeibeurt op het programma staat; Snoeizagen zijn te krijgen met twee soorten zaagbladen. De gebogen vorm is agressiever, de rechte is meer aangewezen voor precisiewerk zoals bij het snoeien van fruitbomen.

Vormsnoeien zoals het hoort

  • De tak groeit te snel, zonder zich te vertakken : de stam bovenaan aftoppen om de groei van jonge, sterke zijscheuten te stimuleren. Zo krijgt de boom een mooi afgeronde vorm.
  • De centrale stam groeit niet snel genoeg : alle zijtakken flink bijsnoeien.
  • De centrale stam splits zich in twee : één van de hoofdtakken verwijderen en de andere verticaal steunen met een paaltje.
  • Let erop dat de takken evenwichtig verdeeld zijn rond de stam. De takken moeten in de vorm van een brede U weggroeien van de stam. Te scherpe, V-vorken, takken die elkaar kruisen of die in de richting van de stam teruggroeien, moeten worden verwijderd.
  • Ook wilde scheuten, die rechtstreeks uit de wortels naast de stam omhoog groeien moeten worden wergesnoeid omdat ze teveel voedende sappen opeisen.
  • De snoeisnede moet schuin ten opzichte van de tak of de stam georienteerd zijn, zodat het sap dat nog uit de snede zal vloeien niet lekt over een oog waaruit binnenkort een nieuwe scheut zal groeien.

Waar naartoe met het afval ?

Het grote probleem waarmee alle tuiniers geconfronteerd worden, gezien de steeds strengere reglementering.

Een enkele oplossing : eerst vermalen om het volume te verkleinen en vervolgens composteren om het opnieuw te gebruiken. De compostmolen (ook wel verhakselaar) is hierbij een onmisbaar toestel, dat echter goed afgestemd moet zijn op de behoeften.

Wat de prestaties betreft, moet u weten dat een goede compostmolen het volume aanzienlijk doet verminderen. Hoe fijner het verhakselde materiaal, hoe beter het compost zal zijn. Het doorslaggevende keuzecriterium is het gebruiksgemak van deze machine. Een ander punt waar u zeker op moet letten is de veiligheid. Deze machine is immers uitgerust met heel scherpe messen. Sommige verhakselaars zijn uitgerust met volgende 2 veiligheidssystemen :

  • De veiligheidsschakelaar : bij overbelasting of bijverstopping brengt de veiligheidsschakelaar de motor na enkele seconden tot stilstand.
  • De automatische stroomonderbreker : Een veiligheidmechanisme in de schakelaar schaket de machine automatsich uit wanneer de vermaler wordt geopend. Het is echter aangewezen om de stekker uit het stopcontact te halen alvorens men de machine opent voor het reinigen of onstoppen van de messen.

Aanbevelingen voor het correcte gebruik van een vermaler

  • Geschikt voor het vermalen van alle soorten organisch afval.
  • Maak wortels vrij van aarde en stenen. Om verstopping van de molen te voorkomen is het raadzaam om taaie en kleverige materialen te vermengen met takken.
  • Takken die dikker zijn dan 1 cm niet in de trechter persen, maar zo mogelijk één voor één invoeren. Bij het vermalen van takken met zijscheuten, deze eventueel bijeenhouden om te voorkomen dat de molen zich "verslikt".
  • Na ieder gebruik nagaan of de compostmolen wel leeg is.
  • Na lang gebruik nagaan of de messen nog goed aangespannen zijn.
  • De compostmolen na gebruik altijd uitschakelen, ook als de motor blokkeert.
  • Nooit materialen proberen te vermalen zoals ijzerdraad, hout met nagels of plastic.

En tenslotte, veiligheid boven alles

Hoewel al deze tuinmachines beschikken over steeds betere veiligheidssystemen, blijft het steeds aangeraden om u goed te beschermen wanneer u ermee aan de slag gaat. Draag de veiligheidskledij om u te beschermen : handschoenen (tegen snijwonden), bril (tegen wegspringend materiaal) en in sommige gevallen oorbeschermers (tegen lawaai).