Mozaïek maken

Er zijn talrijke ondergronden waarop u scherven van tegels, glas, email, schelpen, kiezels... kunt plakken.

Maar om te beginnen, kunt u het beter simpel houden. Als u later door de passie gegrepen wordt, kunt u met een beetje inbeeldingsvermogen wonderen verrichten.

Vervolgens is het een kwestie van smaak, (bijna) alles is toegestaan!

5 millenia geschiedenis

Mozaïek wordt sinds bijna 5000 jaar gebruikt, het begon in de Grieks-Romeinse Oudheid (tussen 3500 en 3000 jaar voor onze jaartelling) in het Middellandse-Zeegebied. De talrijke overblijfselen in Italië, de talrijke gebedsplaatsen en paleizen in Europa en Noord-Afrika zijn het bewijs hiervan. Zowel op vloeren of muren, in geometrische motieven of heilige voorstellingen, maar ook voorstellingen van het dagelijks leven...
Het maken van mozaïek doorkruist de geschiedenis, van de Middeleeuwen en de Renaissance tot op heden.

Men treft het over de hele wereld aan en zelfs hedendaagse architecten en kunstenaars gebruiken deze technieken en zullen dat ook in de toekomst doen. Van de meest bekende plaatsen, noemen we het Park Güell van Antoni Gaudi in Barcelona in Spanje (mozaïeken van keramiek).

Om meer te weten te komen over de geschiedenis van mozaïek en plaatsen om te bezoeken: http://nl.wikipedia.org/wiki/Mozaïek

Gereedschap

De onmisbare mozaïektang heeft u absoluut nodig als u met het mozaïek wilt beginnen. Een tang met bij voorkeur kaken van wolfraamcarbide, maken het met een beetje techniek mogelijk de mozaïekstukjes gemakkelijk te knippen.

Hoe werkt het? Neem de rand van een tegel van ongeveer 2-3 mm tussen de kaken van de tang en druk kort maar krachtig.
Haal er voor de krommingen stukje bij beetje vanaf en werk het zo nodig met de vijl bij.

Door het knippen van de tegels met de tang, kunnen kleine gevaarlijke en hele scherpe scherven loskomen, gebruik de juiste bescherming

Voor de mozaïekstukjes kunt u scherven en restjes van tegels gebruiken, indien mogelijk met dezelfde dikte (u kunt ze zonodig met een hamer breken door ze in een lap stof te wikkelen), gesinterd glas, stukjes spiegelglas, email, schelpen, kiezelstenen, parels. Gebruik uw fantasie voor zowel de materiaalsoorten als de vormen.

De directe methode

Dit is de ideale techniek om mee te beginnen en om de grondbeginselen van mozaïek maken te leren met eenvoudige motieven op kleine voorwerpen. Maar met ervaring is het natuurlijk ook mogelijk om hiermee grote en mooie objecten te maken. Het kan op alle ondergronden toegepast worden: potten, meubels,...

Voor beginners bestaan er ook pakketten, met daarin al het nodige materiaal en modellen voor het maken van een mozaïek, evenals talrijke boeken over dit onderwerp.

Om te beginnen maakt u een schets of trekt u een bestaand motief direct over op de ondergrond.

U kunt deze stap overslaan en improviseren als u de techniek voldoende beheerst.

Knip de tegels met de tang zoals hierboven is uitgelegd (of met de tegelsnijder voor grote rechte afknippingen), om ze de gewenste vorm te geven.

Zo nodig kunt u het afwerken met een tegelvijl.

Maak de ondergrond waarop u de mozaïek gaat plakken klaar.

Smeer alleen een deel van de ondergrond met een gelijkmatige laag tegellijm in met de gekartelde spatel.

Kies altijd lijm die geschikt is voor uw ondergrond.

Kies uw lijm

Begin met het plakken van de stukjes in het midden van de ondergrond en plaats eerst de grootste stukken.

Vul daarna de ruimtes op met de kleinere stukjes.

Smeer de ondergrond met lijm in naarmate u vordert met uw werk.

Laat de lijm 24 uur drogen en breng dan de voegen aan zoals voor gewoon tegelwerk, met een voegrubber of met een spons en druk niet te hard om te voorkomen dat de voegen hol worden.

Indien nodig kunt u ten slotte de randen van de ondergrond verven.

De indirecte methode

Met deze methode kunnen ingewikkelder en zorgvuldiger motieven gemaakt worden. Laten we de stappen bekijken van de zogenaamde "indirecte" methode, dat wil zeggen dat de inlegstukjes en het motief tijdelijk ondersteboven op papier geplakt worden met een lijm op waterbasis (witte lijm of verdunde vinyllijm) en vervolgens op de ondergrond worden aangebracht.

Wij raden u aan eerst een schets van uw werkstuk te maken. U kunt hiervoor hulpmiddelen gebruiken of uw gekozen ontwerp overtrekken.

U kunt zelfs met gekleurde stiften uw ontwerp uittesten.

Om u te helpen bij de keuze van de kleuren:

Kleurencombinaties >

Maak uw tegelstukjes op maat met de tang (of de tegelsnijder voor de grote rechte afknippingen) om ze de gewenste vorm te geven, gebruik indien nodig de vijl.

Breng de wateroplosbare lijm met een kwast aan op de zijde van de tegel die zichtbaar zal zijn en plak het vervolgens op uw tijdelijke papieren ondergrond.
U kunt voorvoegen indien uw tegels verschillende diktes hebben en om te voorkomen dat de lijm in de voegen omhoog komt.
Als alles goed droog is, draait u voorzichtig de voorbewerking om.

Maak de ondergrond gereed waarop u het mozaïek gaat plakken (breng indien nodig naargelang de ondergrond een onderlaag aan).

Breng een gelijkmatige en niet te dikke laag tegellijm aan met de gekartelde spatel (of houtlijm als uw ondergrond van hout is).

Breng de tegelstukjes aan (met het papier naar boven) door ze voorzichtig uit te rollen op de met lijm ingesmeerde ondergrond.

Druk op een gelijkmatige wijze op de gehele oppervlakte en laat de lijm drogen.

Zodra de tegellijm voldoende gedroogd is kunt u het papier verwijderen.

U kunt hiervoor een licht vochtige spons gebruiken. Reinig vervolgens het hele tegeloppervlak.

Wacht 24 uur totdat de tegellijm goed droog is en breng dan de voegen aan, zoals voor tegelwerk, met een voegrubber of met een spons en druk niet te hard om te voorkomen dat de voegen hol worden.

U kunt gekleurde voegen kiezen of uw voegsel kleuren met behulp van kleurstoffen.

Verf tenslotte de randen van uw ondergrond als ze zichtbaar zijn.

Het is ook mogelijk om muurmotieven en randmozaïeken te maken door met een schaar of met een stanleymes kleine tegelmatjes, die in alle kleuren op de tegelafdeling verkocht worden, te knippen.