Stap 1
Download de Bricofiche "Sanitair aansluiten" in .pdf-formaat via http://bit.ly/sanitair-aansluiten.
Onze huizen zijn van kop tot teen doordrongen van leidingen en kanalen. Koud, warm en gebruikt water baant zich een weg binnen onze muren en biedt ons zo het allergrootste comfort. Om lekkage en dus ook het openbreken van muren te vermijden is het van groot belang om de juiste leidingen te selecteren, reeds wanneer u aan de bouw van een huis begint.
Leer een onderscheid te maken tussen de vele soorten leidingen en fittings en ontdek de voordelen en kenmerken ervan. Eens u geïnformeerd bent, hoeft u alleen nog een passende keuze te maken!
Wil je graag leren hoe je zelf je sanitair kan aansluiten, schrijf je dan in voor onze Maakworkshop "Sanitair" op http://bit.ly/workshop-sanitair.
Stap 2
De waterverdeling Inleiding Het water circuleert in ondergrondse buizen. Die zijn afgetakt van de leidingen die elk huis van water voorzien. De diameter van deze leidingen garandeert een voldoende debiet. Het water wordt gewoonlijk geleverd aan een druk van 3 bar (kg/cm²). Een te hoge druk (meer dan 3 bar) veroorzaakt lawaai in de buizen en kan de apparaten, vooral de kraanafdichtingen, beschadigen. Om dat lawaai te verwijderen kunt u een drukregelaar installeren. Tip Vang het regenwater op en pas het watercircuit aan om dit water te kunnen gebruiken voor het toilet en de wasmachine. Het debiet Het debiet is het aantal m³ of liters dat gedurende een bepaalde tijdsspanne door een leiding gaat. Het debiet hangt af van de diameter van de leiding. De diameter van de hoofdtoevoerbuis moet worden aangepast naargelang van de aan te sluiten apparaten. Tip Zorg ervoor dat bij de start van de ruwbouwwerken in de vloerplaat alle uitsparingen zijn gemaakt voor de doorvoer van alle buizen. Controleer of de buizen buitenshuis minstens 1,20 meter diep liggen voor de vorstperiodes. Alle buizen die warm water naar de verdeelapparaten voeren moeten voorzien zijn van warmte-isolatie. De koudwaterbuizen moeten steeds onder de warmwaterbuizen liggen om te vermijden dat het water opwarmt. Groepeer alle waterleidingen en afvoerbuizen zoveel mogelijk. Een “zichtbare” buizeninstallatie maakt het makkelijker om eventuele lekken en reparaties te lokaliseren. Installeer de watermeter op een makkelijk bereikbare plaats. Laat het afval- en regenwater afwateren door de zwaartekracht. Vergeet niet om op uw afvoerbuizen een antiterugslagklep te installeren die het water afkomstig van de openbare leidingen (overloop na een onweer) blokkeert. Maak voordat u uw aankopen doet voor de binnenwerken een nauwkeurig plan op, op de juiste schaal, zodat u precies weet welk materiaal u nodig hebt. Voorzie ook een plaats voor een eventueel waterbehandelingstoestel (zie Bricofiche « Waterbehandeling »). Dit plan zal u na de installatie ook helpen om de leidingen te lokaliseren wanneer ze gerepareerd moeten worden. De ventilatie Wanneer het water plots door de afvoerleidingen en de valpijpen stroomt, ontstaat er een zuigeffect en dus een luchtgat dat de sifon van sommige apparaten kan doen leeglopen. Om dat te vermijden kunt u een secundaire ventilatiepijp installeren die de lucht rechtstreeks naar achter de sifons voert. De diameter van deze leiding moet gelijk zijn aan de helft van die van de leiding die ze ventileert, met een minimum van 30. Een primaire leiding vervult dezelfde rol. Bij gescheiden netwerken wordt het huishoudwater aangesloten op de secundaire ventilatie en het afvalwater (van de toiletten) op de primaire ventilatie. De ventilatiepijpen moeten steeds op het dak uitkomen.
Stap 3
De watercirculatie In de leidingen circuleert het water permanent onder druk. Om te vermijden dat u de hoofdkraan moet afsluiten bij lekken of reparaties, moet u in elke vochtige ruimte (keuken, badkamer, toilet) afsluitkranen installeren op een makkelijk bereikbare plaats. Zo kunt u de watertoevoer in elke kamer afzonderlijk afsluiten zonder de hoofdkraan te moeten afsluiten.
Stap 4
De materialen Inleiding De leidingen (toevoer en afvoer) vormen de kern van een sanitaire installatie. Elk buistype heeft zijn vooren zijn nadelen. Vergeet niet om het reglement na te lezen dat in uw gemeente van kracht is. Koppel de bestaande buizen alleen aan op buizen in hetzelfde metaal. Er bestaan “diëlektrische” koppelingen voor de samenvoeging van buizen in verschillend metaal. Kies ook beugels in hetzelfde metaal als de buizen die ze moeten ondersteunen. Zo vermijdt u dat ze sneller roesten door de galvanisatie. Voordelen en eigenschappen Gegalvaniseerde buizen Het oudste materiaal is gegalvaniseerd staal. Het is vooral nog aanwezig in huizen die vóór 1960 werden gebouwd. Vandaag wordt het nog zelden gebruikt voor sanitaire installaties. Gegalvaniseerd staal is wel heel stevig maar roest geleidelijk aan (waardoor de buizen verstopt geraken) en is moeilijk te verwerken. Het wordt vooral gebruikt voor centrale verwarmingsinstallaties. Ze worden met elkaar verbonden door schroefkoppelingen of lassen. Koperen buizen Buizen in soepel koper (uitgegloeid koper) Deze buizen worden tegenwoordig het meest gebruikt voor watertoevoerleidingen. Uitgegloeid koper is makkelijk te bewerken en doorstaat de vorst zonder te barsten. Het past zich makkelijk aan in de hoeken en heeft dus minder koppelingen nodig dan buizen in stijf koper. De buizen worden aan elkaar gevoegd met messing verloopstukken en klemkoppelingen. Er bestaat ook geïsoleerd koper dat onmiddellijk kan worden ingewerkt in het metselwerk. De buissectie wordt altijd uitgedrukt met twee cijfers: het eerste geeft de binnenafmeting aan en het tweede de buitenafmeting. De koppelingen zijn messing verloopstukken, klemkoppelingen of soldeerkoppelingen. Buizen in stijf koper Dit materiaal is zeer goed bestand tegen roest. Het gladde oppervlak vergemakkelijkt de watercirculatie. De buizen worden aan elkaar gesoldeerd of verbonden met klemkoppelingen. Pvc (polyvinylchloride) Dit materiaal wordt gebruikt voor de afvoerbuizen. Het kan goed worden verzaagd met een fijngetande zaag en doorboord met een houtboor. De buisstukken worden aan elkaar gelijmd. Het stijve plastic is uitstekend bestand tegen warmte en chemische producten. Er bestaat een nieuwe soort pvc-buizen die goedkoper en ook makkelijk te verwerken zijn: gelede pvc-buizen. PE-buizen (polyethyleen) Deze buizen in soepel plastic worden gebruikt voor de verdeling van leidingwater, sanitair water en centrale verwarmingswater. De buizen zijn zeer sterk, makkelijk te installeren en moeten niet worden gelast. Ze zijn verkrijgbaar met twee diameters, per meter of op een spoel. Ze kunnen ook in een koker gehuld zijn zodat ze kunnen worden ingewerkt in de vloer of de muren. Dit systeem is goedkoper per strekkende meter. Bij gebruik van per-buizen (perchlooretheen) moet elk sanitair toestel met een eigen lijn verbonden zijn met de watermeter en worden aangesloten op een verzamelleiding die het water naar elk toestel voert. Flexibele buizen in gevlochten staal Zij worden gebruikt voor de aansluiting tussen de watertoevoerleiding en de huishoudapparaten (wasmachine, vaatwasmachine, enz.). Ze vergemakkelijken de aansluiting van deze apparaten zonder las of buiging. Ze zijn bestand tegen een 8 tot 10 bar hogere druk en tegen temperaturen tot 110°C. Ze verminderen de trillingen en absorberen de uitzettingen en het lawaai te wijten aan de watercirculatie. Er bestaan speciale koppelingen voor flexibele buizen.
Stap 5
De toevoer Koperen buizen Buigingen worden best zo veel mogelijk beperkt en vervangen door bochtstukken met een grote straal. Gebruik uitgegloeide buizen. Die zijn beter hanteerbaar voor de te buigen stukken. Gebruik (gehard) koper voor de rechte stukken. Het snijden Gebruik een pijpsnijder met snijwieltje, uitgerust met een mes dat de bramen verwijdert tijdens het snijden. Het gebruik van een metaalzaag wordt afgeraden aangezien die de buis kan vervormen.
Stap 11
Mechanische koppelingen Er bestaan verschillende soorten mechanische schroefkoppelingen. Allemaal hebben ze een centraal deel waarop speciale moeren worden geschroefd voor de verbinding en vooral de afdichting van de buizen (dichtingsringen, biconische ringen, sluitringen). Biconische koppelingen Deze koppelingen garanderen de afdichting van de buis dankzij het klemmen van een metalen ring (wartelmoer). Ze worden op de buis vastgeklemd. 1. Koperen buis 2. Drukmoer 3. Drukring 4. Schroefkoppeling
Stap 23
Soldeerkoppelingen Wrijf met een schuursponsje over het uiteinde van de buis. Het metaal moet ontvet en afgebikt zijn om de hechting te bevorderen. U kunt hiervoor ook staalwol of een zachte vijl gebruiken. Controleer bij al gebruikte buizen of er geen vocht in de buizen zit. Kantel de uiteinden van de buizen naar beneden zodat het vocht eruit kan lopen. Maak een bal van broodkruim en stop hem in de leiding of de buis. Het brood zal de waterdruppels absorberen en worden afgevoerd zodra er water door de buis stroomt. Enkele druppels volstaan al om te verdampen bij het contact met de soldeerwarmte, wat minuscule gaatjes zou veroorzaken in de nog zachte soldeerkoppeling.
Stap 24
Bedek het metaal met een beitspasta om het te beschermen tegen de oxidatie die wordt veroorzaakt door de warmte. Breng de pasta met de vingers aan rond het uiteinde van de buis, over enkele centimeters. Doe hetzelfde met het te monteren bochtstuk: reinig het met een schuursponsje en breng vervolgens beitspasta aan (ook flux genoemd).
Stap 27
Zodra het koper donkerrood wordt moet u het tinnen staafje in contact brengen met de montering, aan de andere kant van de vlam, en de lasbrander verwijderen. Het tin verspreidt zich in de dichting en stroomt er rond zoals water. Een andere manier om te weten wanneer het staafje warm genoeg is: bij het begin van de verhitting wordt de flux wit en vervolgens kleurloos. Zodra hij begint te smelten, zijn de stukken op de juiste temperatuur. Het aangevoerde metaal moet gelijkmatig verspreid worden. De gulden regel: verhit het aangevoerde metaal niet rechtstreeks maar laat het reageren op de verwarmingstemperatuur van de montering. U kunt koperen buizen ook met zilver solderen. De koppeling wordt dan des te steviger.
Stap 29
PE-buizen Deze buizen zijn vervaardigd uit polybutyleen, een zeer soepel maar ook zeer stevig materiaal. Ze kunnen makkelijk overal worden aangebracht (in een schuifkoker in de ondervloeren, plafonds, houten vloeren…). De schuifkoker zorgt ervoor dat de buis makkelijk kan worden vervangen wanneer ze wordt doorboord. De buis is bestand tegen een druk van 16 kg en warm water van 80°. Een verzamelleiding (warm en koud) bedient elk waterpunt individueel. Voor de dichtheid wordt alles met de hand vastgedraaid. Denk eraan dat deze buizen zeer sterk uitzetten. Hiermee moet u absoluut rekening houden. Schroefverbindingen mogen nooit worden ingewerkt maar moeten bereikbaar blijven. Er wordt aangeraden om de koppelingen te gebruiken die zijn ontworpen door de fabrikant. En om de verzamelleidingen op makkelijk bereikbare en vorstvrije plaatsen te installeren. Gebruik de bevestigingsbeugels die bij de verzamelleidingen zijn geleverd. De toevoerbuis is vervaardigd uit stijf pvc, koper of per. Alle uitlaten zijn identiek en geschikt voor koppelingen met een diameter van 10 tot 16 mm, afhankelijk van de sanitaire apparaten die moeten worden aangesloten. Teken de plaats van de warm- en koudewaterleidingen af. De beugels moeten een tussenafstand hebben van 0,50 m voor pvc en 0,80 m voor koperen buizen. Teken voor een goed resultaat alles zo nauwkeurig mogelijk af.
Stap 40
Bevestiging van de buizen De buizen worden op hun plaats gehouden door beugels. Plaats ze perfect rond de buis om trillingen te vermijden. Voorzie een helling van 0,5 cm/cm in de richting van de hoofdkraan. De afstand tussen twee bevestigingen mag niet groter zijn dan 1 meter. In de hoeken moeten de beugels op 15 cm van het veronderstelde snijpunt van de 2 buizen worden geplaatst. Buizen die door een wand, muur, vloer of plafond gaan moeten worden gehuld in een koker. U kunt ook per-buizen gebruiken die speciaal voor deze toepassingen geschikt zijn.
Stap 41
De afvoer Inleiding Er moeten 3 soorten water worden afgevoerd: het regenwater afkomstig van de neerslag op de daken dat wordt afgevoerd via de dakgoot. het huishoudwater afkomstig van gootstenen, wastafels, douches, badkuipen, wasmachines. het afvalwater afkomstig van de toiletten. De installaties zijn met pvc-buizen verbonden met de septische put, met afzonderlijke netwerken voor het rioolwater en het huishoudwater. Onder elk sanitair apparaat (wastafel, badkuip…) bevindt zich een afvoerleiding. Elke leiding is verbonden met een (primaire) hoofdafvoerbuis die uitloopt in de put. De afvoerleidingen blijven vaak leeg, wat onaangename geuren kan veroorzaken. Om dat te vermijden kunt u een sifon plaatsen onder elk sanitair apparaat. De sifon bevat altijd 5 cm water. Het ventilatiesysteem dat op het dak uitloopt, vermijdt dat dit water wordt afgevoerd. Pvc-buizen Pvc-buizen worden gemonteerd met koppelingen (moffen, bochten, kruisen…).