Het koudste seizoen nadert, maar laat je dat zeker niet tegenhouden om de handen uit de mouwen te steken. Met deze tuinkalender maak je je tuin niet alleen klaar voor de winter, maar ook voor de lente die daarop volgt. Zin in een leuke lijst boordevol handige tuintips voor november? Daar gaan we!


Het weer in november

De constante en lage temperaturen zorgen ervoor dat november een mistmaand is. De gemiddelde dagtemperaturen schommelen rond de 9 graden in het grootste deel van het land. November is algemeen ook redelijk nat, met gemiddeld twee regendagen op drie. De gemiddelde neerslagtotalen liggen tussen 60 en 120 millimeter, afhankelijk van de plaats.

Tuinieren in oktober

  • Tuintips: tuinieren in je moestuin
  • Tuintips: tuinieren in je boomgaard
  • Tuintips: tuinieren in je siertuin

Klussen op je terras

  • Een winterklaar terras
  • Bescherm je terrasplanten
  • Warme extra’s voor de beestjes
  • Vijveronderhoud

Tuinieren in november

In november is het groeiseizoen grotendeels afgelopen. De laatste groenten oogsten, de bodem bewerken en je moestuin winterklaar maken, zullen het grootste deel van je tijd in beslag nemen.

Tuintips: tuinieren in je moestuin
Het is minder goed te zien, maar je moestuin blijft ook in november in beweging. Hieraan besteed je deze maand de meeste aandacht.

Zaaien
Deze maand is hét moment om spinazie, erwten, prei, wortels en bonen te zaaien. Omdat deze zaden vorstgevoelig zijn, doe je dit het best in een tunnel of serre. Witte knoflook en sjalotten planten in november kan enkel als de grond niet te vochtig is, anders rotten ze. Te natte bodem? Stel dit klusje dan uit tot februari.

Oogsten
Oogst je aardappelen en bewaar ze in een vorstvrije, goed verluchte ruimte. Ook de rasechte wintergroenten zoals bieten, knolselder, wortelen en rapen zijn klaar om geoogst te worden. 

Onderhouden
Asperges, boerenkool, winterprei, veldsla, rabarber en aardbeien zijn winterhard – ze kunnen tijdens de winter zonder enige bescherming overleven. Laat ze dus met een gerust hart buiten staan. Artisjokken houden niet zo van de kou. Bescherm ze tegen de vorst met stro, noppenfolie of in een kweektunnel.

De belangrijkste manier om je moestuin winterklaar te maken, is spitten. Je doet dat het best na enkele droge dagen. De kluiven mag je nog grof laten, want zo kan de vorst er extra goed op inwerken. De grond verweert, waardoor er meer voedingsstoffen beschikbaar zijn en de bodem in het voorjaar een stuk vruchtbaarder is. Slim!

Boomgaard
In november valt er niet zo veel te oogsten. Wel kun je je groene vingers aan het werk zetten door te planten en te snoeien in je boomgaard.

Planten
Fruitbomen – met uitzondering van perziken en abrikozen – plant je het best in november, na het vallen van het blad. Doe dit op een droge, bewolkte niet-vriesdag. Een boom planten doe je in 5 stappen:

  • Stap 1: Graaf een gat dat 1/3 groter is dan de kluit of de kale wortels.
  • Stap 2: Maak een heuveltje los zand in het midden van de kuil en plaats een tuinpaal. Hou voor de plaatsing van de paal rekening met de windrichting. De boom moet van de paal wegwaaien.
  • Stap 3: Plant je boom even diep als bij de kweker en spreid de wortels uit. Zorg dat de entplaats minimaal 5 centimeter boven de grond uitsteekt. Let wel: containerbomen plant je 5 centimeter dieper.
  • Stap 4: Til tijdens het dichtgooien van het gat het boompje een beetje op en draai het rond. Zo komt er ook grond tussen de wortels en staat je boom extra stabiel. Druk ook de grond niet te dicht bij de stam aan. Bevestig ten slotte een goeie boomband en voorkom dat de boom tegen de paal schuurt.
  • Stap 5: Jouw werk zit erop! Groeien maar, boompje!

Extra tips voor het planten van een haag

  • Plant de haag niet op de grenslijn zelf, maar op de helft van de gewenste haagbreedte.
  • Plant een haag altijd op je eigen erf en maak gebruik van een pootlijn. Zo ben je zeker dat je de haag recht plant.

Onderhouden
Goed onderhouden, gesnoeide bomen zijn gezonder en geven meer én lekkerder fruit. Fruitstruiken kun je snoeien als ze kaal zijn. Neem je vijgen-, appel- en perenbomen dus gerust eens goed onder handen. De vijgenboom mag je in het algemeen goed uitdunnen, terwijl je van appel- en perenbomen beter enkel de verticale scheuten trimt. Van bessenstruiken zoals frambozen-, taybes- of braamstruiken knip je de uitgebloeide stengels bij de grond. Ook je notenbomen en wijnstokken verdienen een knipbeurt. Geef je fruit- en notenbomen tenslotte een laagje kalk als extra boost richting de winter.

Verwijder de dode vruchten die nog aan de bomen hangen en op de grond liggen, want die kunnen een bron van infecties zijn. Let op: gooi ze niet op je composthoop, maar in je groencontainer.

Siertuin
Met het koudste seizoen op komst, is het tijd om ook je siertuin winterproof te maken. Check je nog even de volgende to do’s? 

Het gazon
Verwijder de dode bladeren van je gazon zodat het weer kan ademen. ‘Herteken’ de borduren met een spade voor een verzorgde uitstraling. Wil je je gazon in het voorjaar opnieuw laten schitteren? Ploeg dan vóór de winter de grond los zonder hem aan te kloppen of stampen. Zo kan de bodem beter ademen en zal hij er een stuk beter uitzien in de lente.

Bij een temperatuur boven de 6 graden groeit gras nog steeds. Maai dan niet te kort. Stel je grasmaaier af op 2,5 à 3 centimeter voor fijn siergras en op 4 centimeter voor een grover grasveld.

Extra tip: loop niet op bevroren gras. Het zorgt voor bruine plekken in je gras in het voorjaar.

Heeft je maaier een winteronderhoud nodig? Van oktober tot februari kun je daarvoor terecht in de meeste Brico- en BricoPlanit-winkels. Breng ook zeker je kettingzaag of bosmaaier binnen voor een grondige check. 

Bomen, hagen en heesters
Kan je tuin in de lente wat extra groen gebruiken, dan kun je in november je bladverliezende bomen, heesters en hagen al planten. Zorg voor voldoende afstand, zodat ze goed kunnen groeien. Wintergroene struiken plant je het best in bakken met een brede, rechte bodem. Zo waait de pot minder snel om.

Je hagen kun je een snoeibeurt geven om een strakke bovenlijn te krijgen.

Extra tip: na een sneeuwbui schud  aan je bomen en struiken om te voorkomen dat het gewicht van de sneeuw de takken beschadigt. 

Sierplanten en bloembollen
In november kun je naar hartenlust bloembollen in de grond stoppen, om in de lente het resultaat te bewonderen. Denk aan kleurrijke tulpen, hyacinten, bolirissen, narcissen en frisse sneeuwklokjes.

Door je rozen in november te planten bevorder je de wortelgroei: ze herstellen beter in het voorjaar en de bloei zal opvallend mooier zijn. Rozen zijn bijzonder goed bestand tegen de kou – tot -25 graden –, maar hebben natuurlijk wel voldoende zon nodig om mooi te groeien en bloeien. Plant ze dus op een zonnige locatie, beschut tegen de wind.

Klussen op het terras 
’t Is weer bijna winter. Zijn je terras en jij er klaar voor? 

Een winterklaar terras
Borstel de laatste herfstbladeren op je terras samen en check of je dakgoten niet te vol zitten. Ook je schoorsteen verdient een beetje extra aandacht in november. Door die te laten schoonmaken, beperk je het risico op schoorsteenbrand en CO-vergiftiging. Laat daarnaast je sproei-installaties uitlekken en sluit alle soorten wateraanvoer af om te voorkomen dat de vrieskou je leidingen of kranen beschadigt. Denk bijvoorbeeld ook aan je tuinslang. Laat ze volledig leeglopen, koppel af en stockeer op een droge plek.

Tip: sla een klein voorraadje strooizout in. Zo ben je voorbereid op de eerste sneeuwval en kun je de oprit en het trottoir snel en eenvoudig sneeuwvrij maken en houden.

In de winter wordt het buiten al snel donker. Met de juiste buitenverlichting creëer je zowel een veiliger als gezelliger gevoel rond je thuis.

Bescherm je terrasplanten
Geef je niet-winterharde planten een plekje in het tuinhuis of de garage. Winterharde planten kunnen tegen een stootje en spenderen het koudste seizoen zonder problemen buiten. Bij vrieskou bescherm je ze wel liefst met een worteldoek of hoes.

Extra tip: zet je buitenplanten in potten met drainagegaten. Bij veel neerslag kan het water er zo gewoon doorsijpelen.

Warme extra’s voor de beestjes
Om de vogels in je tuin een warme winter te bezorgen kun je meer doen dan enkel nestkastjes maken en ophangen. Maak bijvoorbeeld een heerlijke snoepkrans met pinda’s en vruchten en hang hem hoog genoeg op een goed zichtbare plek. Handige Harry of Harriette? Timmer dan je eigen luxe vogelhotel in elkaar.

Vijveronderhoud
Schep alle dode bladeren, takken en uitgebloeide waterplanten uit de vijver, want die kunnen het water verzuren. Een vijverafdeknet doet ook wonderen. In november daalt de watertemperatuur van je vijver doorgaans tot -10 graden. De vijver is dan in winterrust. Het is slim om nu je vijverpomp uit te schakelen. Een vijver in rust vormt een waterlaag van 4 graden: de perfecte temperatuur voor vissen en waterplanten om de winter heelhuids te overleven.

Brico en BricoPlanit staan voor je klaar 
Ben je op zoek naar meer klusjes, advies of het juiste gereedschap om je tuin en terras winterklaar te maken? Lees de inspiratie-artikels op onze blog of laat je bijstaan door een van onze experts in de Brico- of BricoPlanit-winkel bij jou in de buurt.