Het begin van het jaar en natuurlijk hebben wij ook voor deze maand een aantal tips & tricks voor jou op een rijtje gezet. Wat kan je in januari allemaal met planten doen en hoe onderhoud je de planten deze maand? Je leest het allemaal in deze blog! Bovendien hebben we ook nog de tuin- en woonplant van de maand januari.


Het weer in januari

Januari, de tweede maand van de meteorologische winter, is gemiddeld gezien de koudste maand van het jaar. De maandgemiddelden van de maximumtemperatuur liggen, naargelang van de plaats, tussen 0 en 6°C en die van de minimumtemperatuur tussen –5 en 1°C. In Ukkel blijven de normale daggemiddelden van de temperatuur in de loop van de maand min of meer constant : ze schommelen tussen 2 en 3,5°C.

Sommige jaren echter kunnen deze daggemiddelden in Ukkel, tijdens bijzonder zachte dagen, waarden van meer dan 10°C bereiken : de recordwaarde bedraagt 12,1°C en werd bereikt op 1 januari 1921, 10 januari 1936 en 15 januari 1975. Deze daggemiddelden kunnen ook zeer laag zijn en waarden bereiken tot ver onder –10°C.

De maandgemiddelden van de neerslag variëren in ons land tussen 50 en 130 mm. Over het algemeen zijn de dagelijkse neerslaghoeveelheden niet erg hoog tijdens de maand januari. De eerst maand van het jaar is na februari wel de maand met de meeste sneeuw

Bron: www.meteo.be


Klussen voor buiten en in de tuin

Door het aanhoudende zachte weer en de ongewone warme wintermaanden, is de natuur en beetje van slag. Bomen en planten staan al volop in knop en krokussen en andere bloembollen steken hun kopje al boven de grond uit.

Maar, de winter komt er nu wel degelijk aan en dan hebben uw planten extra bescherming nodig om de vrieskou te overleven.


Planten

  • Tot half januari kun je de druif snoeien. Doe dit op een zonnige dag, als het niet vriest. Knip zijtakken af tot boven het derde oog.
  • Je kan je stro aanbrengen rond de wortels van de buitenplanten. Breng een gaas aan rond de planten of struiken wanneer de temperaturen onder het nulpunt zakken.

  • Indien u deze hoezen al eerder deze winter hebt geplaatst, controleer dan ook eens of ze nog goed bevestigd zijn. De potten die tijdens de winter in de tuin blijven staan moeten worden ingesloten in bubbelplastic of dekens, en bij elkaar gehouden met een stuk touw.

  • Geef hortensia’s een extra laagje turf.
  • Verjong bodembedekkers om hoogtegroei te beperken. Knip deze planten met een heggenschaar weer in model.
  • Beplant potten met de eerste voorjaarsbollen, zoals sneeuwklokjes, blauwe druifjes en narcissen. Zo breng je, in de wintermaanden, wat kleur in de tuin en op het terras.
  • Verwijder voorzichtig de bladeren rondom vroegbloeiende planten.
  • Wil je in deze koude maand toch al iets met je groene vingers doen, stek dan geraniums. Knip takjes van 5 cm, zet ze in aparte potjes verse potgrond en geef genoeg water.
  • Controleer overwinterende bollen, knollen en planten op ziekten. Verwijder aangetaste delen.

  • Je kan nu look planten, net als sjalotten en uien.

  • Als de grond niet te hard is, kan je beginnen ploegen en de grond voeden door compost te strooien, op die manier bereid je goed de grond voor op het komende zaaiseizoen.

  • Raap rotte vruchten op vanop de grond en hark dode bladeren bijeen. Ze bevatten schimmels en kleine dieren die niet gunstig zijn voor je tuin.


Tip: wat was het ook al weer?

Bewaar altijd de plantenetiketten van gekochte planten. Plak ze bijvoorbeeld in een schrift samen met alle informatie die je in de loop van de tijd over de verzorging van al het groen in jouw tuin verzamelt.


Lentebloeiende bloembollen


Staat er reeds loof, of zelfs al bloemen, boven van de vroegste lentebloeiers zoals krokussen en narcissen, dan kan je die nog een beetje bescherming geven met een laag afgevallen bladeren, turf of lichte boomschorsschilfers.


Vaste planten

De meeste vaste planten trekken zich in het najaar al terug onder de grond. Het bovengrondse gedeelte is afgestorven of weggesnoeid en de planten concentreren zich in de wintermaanden vooral op hun wortels. Om ze extra bescherming te geven kan u ze bedekken met een laag turf of afgevallen bladeren.

Er is spijtig genoeg weinig dat u kan doen voor bomen die al in de knop staan. Grote bomen en struiken kunnen immers heel moeilijk ingepakt worden, dus de knoppen zullen vermoedelijk verloren gaan als het extreem koud wordt. De natuur zal zich na de vorst terug herpakken en nieuwe knoppen aanmaken.


Klimplanten

Controleer voor de eerste aangekondigde sneeuwval of uw klimplanten nog stevig bevestigd zijn. Immers, het extra gewicht van een dikke sneeuwlaag zou voor problemen kunnen zorgen.


Rozelaars

Bij struikrozen in volle grond volstaat het gewoonlijk om de voet van de plant te bedekken met een laag turf en/of boomschors.

Stamrozen zijn het gevoeligs daar waar de sierroos op de stam geoculeerd is (herkenbare verdikking op de stam, net onder de kruin). Deze oculatieplaats dient extra beschermd te worden tegen vrieskou. Hiervoor is in de handel speciale stambescherming voorhanden, maar omwikkelen met een flinke lap jute werkt ook heel goed. Zorg ervoor dat de jute droog blijft. De kruin van de rozelaar kan u inpakken met een vlieshoes. Verwijder voordien wel nog eventuele dode takken uit de kruin.


Kuipplanten

Kuipplanten zijn veel erger onderhevig aan de vrieskou. Oleander, fuchsia, laurier, bougainville, … verdragen geen vorst.

Hun overwinteringstemperatuur ligt tussen 5° en 10°C. Ideaal is het als u ze kan binnenbrengen in een goed verluchte en niet te donkere ruimte, maar indien dit niet mogelijk is zijn er toch een aantal dingen die u kan doen om ze meer kans te geven op overwinteren.

  • Probeer potplanten zoveel mogelijk bij elkaar te zetten op een plaats waar ze beschermd zijn tegen felle wind en zet de potten op steuntjes of potdragers. Zo is de bodem van de pot niet meer rechtstreeks in contact met de bevroren grond. Pak de potten goed in. Niet alle potten zijn vorstbestendig, ze kunnen daardoor kapotvriezen. Gebruik hiervoor noppenfolie of jute (laat bovenaan een opening voor de verluchting.
  • De planten zelf bedekt u het best met speciale vliesdoeken, of u zet er rietmatten omheen die u met behulp van wat touw op hun plaats houdt. Gebruik bij voorkeur geen plastic om de zelf planten in te pakken, want die laten geen condensatievocht door. Bovendien kan de temperatuur binnenin het plastic flink oplopen als er overdag zon op schijnt, waardoor er een soort broeikaseffect ontstaat.
  • Winterharde potplanten zoals buxus en coniferen zijn doorgaans winterhard. Hier volstaat het om de pot te beschermen.




Bomen, heesters en hagen

  • Kap dood hout weg. U kunt ook de bomen snoeien maar het is natuurlijk iets aangenamer om dit bij iets warmer weer te doen en bovendien nog niet dringend. De bedoeling van het snoeien is het lichter en ‘properder’ maken van de boom. Voordeel om het toch nu al te doen: je haalt er een beetje brandhout mee in huis.

  • Snoei de esdoorn, berk en notenboom door de kroon uit te dunnen. Zaag takken niet in één keer af, maar maak hanteerbare stukken. Zaag de tak bij de stam eerst van onderen in, alvorens de tak door te zagen. Behandel de wond na met een wondafdekmiddel.

  • Blijf snoeien tijdens zonnige dagen en buiten de vorstperiode door het verwijderen van dode of zieke takken van bomen en oude struiken.

  • Strooi kalk of gemalen eierschalen bij de druif en fruitbomen als pruimen, kersen en perziken. Kalk is nodig voor een goede ontwikkeling van de vruchten.

  • Snoei de fruitbomen met pitvruchten en de bessenstruiken. Snoei ook knotwilgen.

Het gazon

Gebruik ijzersulfaat om je gazon te beschermen tegen mossen. Ook best wanneer het niet té koud is.

Eventuele (niet te zware) sneeuwval hoeft op zich geen negatieve invloed op uw gazon. Het zorgt voor een dunne beschermlaag voor uw gazon met een gunstige aanvoer van stikstof.

Vermijd zo mogelijk het gazon te betreden bij vrieskou en sneeuw. Het is namelijk doordrenkt met water en veel kwetsbaarder.


Klussen in en rond het huis

Neem al je gereedschap eens onder de loep. Werkt alles nog naar behoren? Je kan in bepaalde Brico’s je (tuin)gereedschap laten repareren.

Voorzie vetbollen en zaadjes voor de vogels in je tuin die niet naar zuiden getrokken zijn.

Als je een tuinvijver hebt met vissen, breek je best af en toe het ijs om de vissen van zuurstof te voorzien.

Zet je planten binnen op goed verlichte plaatsen. Opgelet, in de volle zon komen ze ook niet tot hun recht want kwetsbare planten kunnen ‘verbranden’ door direct zonlicht.

Groene planten lassen ook een soort van winterstop in. Ze hebben dus minder water nodig dan gewoonlijk. Pas dus op dat je ze niet verzuipt door even veel water te blijven. U kunt zelfs een beetje anti-kalk product op basis van citroen toevoegen.

Silicagel, de kleine witte zakjes die je bijvoorbeeld vindt in dozen van gezelschapsspelletjes hebben een grote absorberende kracht. Omdat het zo goed vocht absorbeert heeft het verschillende onverwachte toepassingen. Je kan ze bijvoorbeeld op je dashbord van je wagen leggen om condens op de ruit of bevroren ruiten te verminderen of zelfs vermijden. Stop ze in je gereedschapskist of -tas om roest te voorkomen.

  • Tips. Als het plotseling toch zou beginnen te sneeuwen, maak dan je oprit bij voorkeur sneeuwvrij met een sneeuwschop in plaats van strooizout. Natuurlijk vergt dat laatste minder moeite maar het is schadelijker voor de natuur. Gebruik eventueel zand in de plaats om zeker niets te beschadigen.
  •  


Onderhoud

  • Onderhoud het tuingereedschap. Slijp de messen van de grasmaaier, de heggenschaar, de snoeischaar et cetera, zodat er aan het begin van het tuinseizoen weer met scherp materiaal gewerkt kan worden.
  • Bestrooi bij gladheid tuinpaden met brekerzand in plaats van zout.
  • Verbeter de grond wanneer de tuin, of delen daarvan, opnieuw worden aangeplant. Met compost wordt de structuur van de grond verbeterd. Met mest wordt de voedingswaarde van de grond op peil gehouden.
  • Check en repareer de bestrating (nu er nog geen overhangende planten zijn). Leg terrassen en paden aan mits het niet vriest.
  • Schep de composthoop een keer goed om; dit zorgt ervoor dat alles in het voorjaar goed verteerd zal zijn.

Tip: een vrolijke wintertuin

De volgende vaste planten bloeien in de winterperiode. Zo geef je je tuin, ook op sombere dagen, een vrolijke aanblik.

  • Sneeuwbal (Viburnum bodnatense)
  • Toverhazelaar (Hamamelis)
  • Forsythia
  • Winterjasmijn (Jasminum nudi florum)
  • Kerstroos (Helleborus)
  • Schoenlappersplant (Bergenia)
  • Maagdenpalm (Vinca minor)
  • Wintercyclaam
  • Winterviool